Atoomauto’s en elektrische snelwegen

Vorige week hebben wij in deze blog stilgestaan bij de toekomst van de auto. Wij zijn daarin bij lange na niet de eerste. Ook vroeger had men veel verwachtingen over de toekomst van het autorijden. Sommigen daarvan klinken ons nu absurd in de oren, anderen waren hun tijd vooruit. Desondanks is het belangrijk om terug te denken aan deze verwachtingen, die een inspiratiebron vormen voor de technologieën van vandaag.

In een relatief korte periode, van 1957 tot 1962, werden er een aantal invloedrijke voorspellingen gedaan over hoe autorijden zou veranderen. Zo schreef de Chicago Daily Tribune in 1958 een artikel over hoe het leven eruit zou zien in 2000. Het artikel werd vervolgens in een tijdscapsule geplaatst met de bedoeling dat deze pas geopend mocht worden in 2000, om de verwachtingen met de werkelijkheid te kunnen vergelijken. Enkele van de verwachtingen gingen over de manier waarop we reizen. “De verwachting van een kip in elke pan en een auto in elke garage is vervangen met de verwachting van een helikopter en een heliport in elke achtertuin.” De verwachting dat mensen door de lucht zouden reizen werd in die tijd breed gedeeld. Maar over het algemeen dachten mensen dat auto’s nog steeds zouden bestaan – alleen dat ze erg zouden veranderen.

Neem bijvoorbeeld het ontwerp uit 1957 van de Ford Nucleon: een super strakke auto die ongekend ver kon rijden zonder te tanken en geen uitlaatgassen uitstootte – allemaal dankzij de interne nucleaire reactor. Het is makkelijk om te zien hoe in de Atomic Age grote fabrikanten zoals Ford gingen denken dat dezelfde methode die werd gebruikt voor onderzeeërs aangepast kon worden voor gebruik in een auto. Natuurlijk zijn we nu beter op de hoogte van de gevaren van nucleaire voortstuwing. Als u een oververhitte motor gevaarlijk vindt, denk dan eens aan een smeltende nucleaire kern in uw achterbak. Maar toentertijd waren de mensen ervan overtuigd dat de toekomst nucleair zou zijn in plaats van digitaal.

Nucleaire kracht was niet de enige alternatieve voortstuwing waar mensen hoge verwachtingen van hadden. Een vicepresident van Chrysler voorspelde in 1958 dat auto’s die reden op zonne-energie – ‘Sunray Sedans’ werden ze genoemd – binnen korte tijd werkelijkheid zouden zijn. Het concept verschilt niet veel van de huidige visie op deze technologie: zonnepanelen verzamelen de zonnestralen, deze worden omgezet in energie en opgeslagen in een batterij. Het probleem is dat ingenieurs dachten dat de ontwikkeling sneller zou verlopen dan het uiteindelijk deed. Rijden op zonne-energie ligt nu eenmaal verder in de toekomst dan mensen hadden gehoopt.

Neem bijvoorbeeld een artikel van de Chicago Daily Tribune uit 1959 dat schreef over een toespraak van de vicepresident van Ford. De kop boven het artikel luidt: “Binnen 50 jaar: auto’s die vliegen als raketten!” Het is duidelijk dat er geen grenzen zaten aan de verwachtingen. Het artikel vraagt lezers of ze zich konden voorstellen dat een autobestuurder over 50 jaar naar een benzinestation rijdt en in plaats van vloeibare benzine energiecapsules krijgt voor zijn auto. Hoewel dit nog een paar jaar voor ons ligt, lijkt de voorspelling erg veel op de recente aankondiging van Tesla Motors dat zij eraan denken om snelle batterijwissels mogelijk te maken in plaats van het opladen van de batterijen.

Ter voorbereiding op de World Fair van 1962 in Seattle omschreef General Motors de door een straalmotor aangedreven Firebird III als een auto voor de Space Age. De advertentie voor de auto beschreef hoe het elektronische geleidingssysteem de auto geheel automatisch over de snelweg zou laten rijden terwijl de bestuurder zich ontspant. Vijftig jaar geleden dachten ingenieurs dat elektronische supersnelwegen de controle over je auto zouden overnemen om je vervolgens naar je volgende bestemming te brengen. In de tussentijd kon je relaxen, lekker naar buiten kijken of een bordspel spelen met je familie. In plaats van elektronische snelwegen zijn ingenieurs nu vooral bezig met het verhogen van de kunstmatige intelligentie van auto’s, zodat deze zichzelf in de toekomst kunnen besturen.

Deze verwachtingen van vroeger zijn het waard om bij stil te staan, en niet alleen vanwege hun amusementswaarde. Ze vormen een venster naar het verleden en geven een beeld van hoe mensen toen dachten over het samenspel tussen samenleving en technologie. Ze geven ons een beter begrip van hoe we zo ver zijn gekomen. En ze geven ons een idee over waar we heen gaan. De toekomst is niet iets dat zomaar gebeurd. Het wordt gebouwd bovenop de verwachtingen en technologieën die vroeger bestonden.